Nasıl etkili olunur?

Haber-magazin dergisi Hello!‘nun yaptığı uluslararası araştırma sonucunda, dünyanın en etkili 100 isminden 8’inin Türk olduğu ilan edildi: Nuri Bilge Ceylan (22.), Orhan Pamuk (23.), Arzuhan Doğan Yalçındağ (24.), Oya Eczacıbaşı (25.), Özlem Önal (27.), Mehmet Okur (30.), Kıvanç Tatlıtuğ (31.) ve Hadise (32.). (NTVMSNBC)

Gördüğünüz gibi Türkiye’nin en etkili 8 ismi arasında yönetmen, yazar, iş kadınları, sporcu, oyuncu, şarkıcı… Çeşit bol.

Dünyanın en etkili 10 ismine baktığımızda tablo enteresan:

1. Barack Obama

2. Angelina Jolie

3. Brad Pitt (Angelina kadar olamadın lan)

4. Madonna

5. Prens Harry

6. Michelle Obama (eş durumundan)

7. Kraliçe Rania

8. David Beckham

9. Carla Bruni-Sarkozy

10. Prens William

Bu ilk on arasında gösteri dünyasından olduğu gayet bariz olan 4 isim var. 21. yüzyılda sporun bir gösteri olduğunu şimdi burada ayrıntısıyla açıklamaya gerek yok, ama bu konuda aklımda hiçbir soru işareti olmadığından, bu sayıyı David Beckham’la beraber 5’e çıkarabiliriz.

Yani ilk bakışta bile dünyanın en etkili 10 insanından 5’inin temel işlevi şarkı söylemek, filmlerde oynamak veya frikik atmak.

Geri kalan beş kişi, ilk bakışta siyaset dünyasından gibi duruyor: Barack ve Michelle Obama, Kraliçe Rania, Prens Harry ve Prens William.

Daha dikkatli bakın: Bu beş kişiden kaçı politikacı, kaçı magazin haberleri sayesinde ünlü? Obama çiftinin durumu biraz tartışmalı olabilir, ama Kraliçe Rania’nın ve iki prensin etkili olma sebebi tamamen magazin kaynaklı.

Etti sekiz… Dünyanın en etkili 10 insanından 8’i insanlar üzerindeki bütün etkilerini televizyona, sinemaya ve İnternet’e borçlular. (Barack ve Michelle Obama’nın ekran sayesinde etkili olduklarını iddia edebilirim, ama bu kadar bariz 8’e 2’lik bir üstünlüğü tartışılabilecek bir iddiayla zayıflatmak istemiyorum).

Özellikle Angelina Jolie ve Kraliçe Rania gibi figürlerin hayır işleriyle uğraştıkları biliniyor, ama kendileriyle aynı kampanyalarda yer alan diğer insanlardan daha etkili olmalarının tek bir sebebi var: Dünya üzerinde milyonlarca Jolie ve milyonlarca Rania olması. Her biri size en fazla birkaç metre mesafede, iki boyutlu ama gayet ikna edici. Angelina Jolie tek bir Uzakdoğulu bebeği evlat edindiğinde, milyonlarca Angelina Jolie milyonlarca bebeği evlat edinmiş oluyor.

Kraliçe Rania bir eğitim seferberliğine katıldığında, milyonlarca Rania, kat kat fazla sayıdaki çocuğu eğitmeye çaba göstermiş oluyor.

Eski bir süpermodel ve şu anda şarkıcı olan Carla Bruni-Sarkozy sekizinci sıradayken dünyanın en güçlü devletlerinden birinin cumhurbaşkanı olan eşinin ilk ona girememesinden bahsetmiyorum bile… (gerçi bahsetmiş oldum galiba)

İşte ekran kültürünü dibine kadar yaşayan toplumlarla bizim gibi geçiş toplumları arasındaki fark da böyle bir şey olsa gerek. Aynı ankette bizden seçilen en etkili sekiz isimden ikisi iş kadını, biri yazar. Oysa gelişmiş ülkeler hesaba katıldığında bırakın iş dünyasını, edebiyat dünyasından bile kimse ilk 10’a giremiyor.

Başkan ve ailesini birer medya figürü olarak görmek aslında gayet kolay. Ama buna kafa yormasak bile, dünyanın ekranı fazlasıyla ciddiye aldığı çok açık. Böyle bir dünyanın sıradan olaylara saçma sapan tepkiler göstermesinden daha normal ne olabilir?

>> Pitt: “İçine çekildiğiniz başka bir varlık var.” (9 Şubat 2009)

Yaratıcılık ve şantaj arasındaki fark

Carlos Slim Helu

İnternet ilk çıktığı dönemde farklı bir yaratıcılık ölçütüyle insanları besledi: İnternet’teki potansiyeli erkenden fark eden ve ünlü kişilerin adlarını taşıyan alanları kapatan girişimciler, bunları çok yüksek fiyatlara ilgili kişilere ve şirketlere sattılar. Başkalarının görmediği bir maden arazisini ucuza alıp buradan altın çıkarttılar diyebiliriz.

Ama her ticaret yönteminde olduğu gibi, bunda bile işi eline yüzüne bulaştıranlar var.

Ahmad Rusli adlı Endonezyalı vatandaş, dünyanın en zengin ikinci adamı olarak bilinen Carlos Slim Helu’nun adını taşıyan http://www.carlosslimhelu.com adresini almış, ve Helu’ya bunu satmaya çalışmış. Buraya kadar bir sorun yok. Fakat elemanın bu adresi satma şekli “55 milyon dolar ödeyip adresi satın almazsanız bu adresten porno site işletirim” şeklinde olunca, avukatlar mahkemeye başvurarak alan adının Rusli’nin elinden alınmasını sağlamışlar.

Hırs iyidir. Hırs insanların daha iyi işler yapmaya çalışmalarına sebep olur. Ama kimisinin “hırs”ı hiçbir şey yapmadan servet kazanmaya yöneliktir. Biz buna halk arasında yağmacılık diyoruz.

Ve yağmacı mantığıyla İnternet’te bile zengin olmak mümkün değilmiş, onu da her defasında tekrar tekrar görüyoruz..